Anioły i bogowie... Symbolika i mity, czyli garść informacji

Filipina

Anioł – według większości religii, w których to pojęcie występuje, byt duchowy, który służy i na różne sposoby wspiera działania Boga.
Wyraz anioł przeniknął do polszczyzny z języka czeskiego, który zawdzięcza go misji Cyryla i Metodego. Pierwotnie pochodzi on od greckiego słowa ἄγγελος (ángelos, według wymowy bizantyjskiej ánhielos), oznaczającego oryginalnie "posłaniec". W biblijnym Starym Testamencie analogiczne byty duchowe są nazywane w języku hebrajskim מלאך, mal'ach – co również znaczy "posłaniec".

Historia aniołów

Pierwsze wyobrażenia aniołów istniały w starożytnym Egipcie i Babilonii. W religiach tych cywilizacji były całe zastępy duchów i istot, będących pośrednikami między bogami a człowiekiem. Często przedstawiano je jako uskrzydlone zwierzęta z ludzkimi twarzami. Starożytnym aniołom przypisywano pewien rodzaj cielesności, co znajduje potwierdzenie w apokryficznej Księdze Henocha. Anioły tam występujące płodziły dzieci, odczuwały głód i pragnienie. W czasach nowożytnych do tej koncepcji aniołów powrócił Emanuel Swedenborg.

Aniołowie często występują w Starym Testamencie (np. Rdz 3, 24; księgi prorockie). Biblia nie mówi jednak wiele o naturze i rodzajach tych bytów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w pismach kabalistycznych oraz w apokryfach. Chrześcijaństwo przejęło wiarę w anioły z judaizmu. W pierwszych wiekach wśród Ojców Kościoła istniały pewne spory co do natury tych bytów. Np. Grzegorz z Nazjanzu, Jan z Damaszku czy Bazyli Wielki wyobrażali anioły jako istoty eteryczno-ogniste. Jeszcze na Soborze Nicejskim II w 787 przypisywano im subtelne ciała. Ostatecznie kwestię tę rozstrzygnął św. Augustyn: " oznacza funkcję, nie naturę. Pytasz jak się nazywa ta natura? - Duch. Pytasz o funkcję? - Anioł. Przez to czym jest, jest duchem, a przez to co wypełnia, jest aniołem" (św. Augustyn, Enarratio in Psalmos, 103,1,15: PL 37, 1348-49; por. KKK 329).

Anioły pełnią również ważną rolę w islamie. Wiara w nie stanowi element dogmatyki tej religii. W islamie twierdzi się, że anioły zostały stworzone przez Boga z ognia, przebywają w niebie i głównym ich zadaniem jest służba dla swego stwórcy. Pełnią także funkcję posłańców, chronią ludzi oraz spisują wszystkie ich uczynki. Koran został podyktowany Mahometowi przez anioła Dżibrila. W teologii islamu wymienia się przede wszystkim Dżibrila, Malika (strażnika ogni piekielnych), Izra'ila (anioła śmierci), Nakira i Munkara, Haruta i Maruta, Mika'ila i Azrafaela. Jedyny anioł, który odmówił Bogu posłuszeństwa to Iblis, zwany też szatanem.

Anioły w Biblii

Są istotami duchowymi nadrzędnymi względem ludzi — Ps 8, 6; Hbr 2, 7,
stworzeni przed człowiekiem — Hi 38, 4-7,
"Nie żenią się, ani za mąż nie wychodzą" — Mk 12, 25,
jest ich ogromna liczba — Ps 68, 18; Mt 24, 31; Hbr 12, 22; Ap 5, 11,
nie należy ich wielbić — Kol 2, 18-19; Ap 19, 10; 22, 8-9; (zasada: co masz, czego nie otrzymałeś?),
służą ludziom Hbr 1, 14; i ich ochraniają Ps 34, 8,
służyli Jezusowi Mt 4, 11; Mk 1, 13; Łk 22, 43,
część z nich upadła Jud 6; 2P 2, 4; i służy szatanowi Ap 12, 9; Mt 25, 41.

W interpretacjach biblijnych liczba porządków niebiańskich (chórów) waha się od 7 do 11. Ostatecznie zostały one uporządkowane w trzech triadach (podział św. Ambrożego):

Serafiny (Seraphin) (górują miłością nad innymi chórami), Cherubiny (Cherubin) (pełne wiedzy bożej), Trony (Throni) (wyróżniają się posłuszeństwem)
Panowania (Dominationes), Potęgi (Potestates) (przypisuje się im moc czynienia cudów), Cnoty lub Moce (Virtutes)
Księstwa lub Zwierzchności (Principatus) (kierują państwami i narodami), archaniołowie (Archangeli) (spełniają najważniejsze zadania), aniołowie (Angeli) (np. Anioł Stróż)

Filipina · Wysłany: Sob 16:08, 26 Mar 2011 Temat postu:

Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, będąca fundamentalnym pojęciem w większości religii. Zajmuje się nim teologia i filozofia, gdzie jest ono uważane za zagadnienie metafizyczno-egzystencjalne. Ze względu na duże zróżnicowanie rozumienia tego pojęcia, trudno jest o jego jednoznaczną definicję. Jako najbardziej różniące się od siebie, należy wyodrębnić definicje używane przez religie politeistyczne i monoteistyczne (w tym monoteizm trynitarny), deizm, panteizm oraz panenteizm.

Najbardziej powszechnie pod pojęciem bóg rozumie się określenie istot będących przedmiotem kultu religijnego. Czasem bogami określa się tylko niektóre (najważniejsze) z tych istot, dla innych rezerwując inne określenia (półbogowie, herosi, święci, duchy przodków, anioły itd.)

Często spotykanymi w religiach – zwłaszcza monoteistycznych – atrybutami boskości są między innymi:

* immortalizm (bóg jest nieśmiertelny)[1]
* omnipotencja (bóg jest wszechpotężny)[potrzebne źródło]
* omniprezencja (bóg jest wszechobecny)[potrzebne źródło]
* omniscjencja (bóg jest wszechwiedzący)[potrzebne źródło]
* omnibenewolencja (bóg jest wszechmiłosierny)[potrzebne źródło]
* immanencja (bóg jest źródłem wewnętrznym istoty rzeczy)[potrzebne źródło]
* transcendencja (bóg wykracza poza istotę stworzenia i nie może być pojęty rozumem)[potrzebne źródło]
* świętość[2]
* sprawiedliwość[3]

Połączenie niektórych z tych cech z obecnością zła może prowadzić do logicznych paradoksów np., doskonale sprawiedliwy bóg musi wymierzyć karę za grzech człowieka, z drugiej zaś strony przed wymierzeniem kary powstrzymuje boga doskonała miłość (zobacz też: problem zła, teodycea, Leibniz, Essais de Théodicée sur la bonté de Dieu, la liberté de l'homme et l'origine du mal). Paradoks jest możliwy także bez odwoływania sie do zła, np. w starożytnym problemie filozoficznym (tzw. paradoks omnipotencji): Czy wszechmogący Bóg może stworzyć tak ciężki kamień którego nie mógłby unieść? Niektóre z nich są wzajemnie lub wewnętrznie sprzeczne, lecz według niektórych religii bóg może być np. jednocześnie transcendentny i immanentny, ponieważ nie obowiązują go znane nam prawa logiki, zatem zarówno poszczególne jego cechy jak też ich zestawienie nie muszą być logicznie spójne. Wg chrześcijaństwa człowiek jest powołany do osobowej wspólnoty miłości z Bogiem. Jednakże konstytutywną cechą osoby jest wolna wola, człowiek może więc odrzucić Boga, łamiąc wierność własnym przekonaniom (sumieniu). Tak pojmowane piekło rozumiane jest nie tyle jako kara boża, co wolny wybór człowieka. Tak więc możliwość wyboru zła jest konsekwencją wolnej woli człowieka, bez której nie mógłby być on osobą. Natomiast istnienie zła fizycznego tłumaczone jest tym, że świat to miejsce kształtowania duszy, zaś hedonistyczny raj nie spełniałby tej funkcji. Często pojmowany jest także jako absolut.

W książkach najczęściej występują przedstawiciele religii politeistycznych – w których występują grupy bogów, zwykle dość duże, zwane panteonami, rzadziej jedynie kilku. Każdy bóg jest zazwyczaj przyporządkowany do dziedziny (często też grupy ludzi lub miejsca), którą się opiekuje. Często tworzy się porównania, który bóg jednej religii odpowiada któremu bogu innej, jeśli opiekują się tą samą dziedziną. Szczególnie popularne są przyporządkowania bogów rzymskich bogom greckim. Wspólne wielu z tych religii jest pojęcie Deus otiosus - nadrzędnego boga stworzyciela (z grupy bogów uranicznych, którego jednak na ogół się nie czci).

* bogowie azteccy
* bogowie bałtyjscy
* bogowie germańscy
* bogowie greccy
* bogowie nordyccy
* bogowie rzymscy
* bogowie słowiańscy najczęściej stanowili personifikacje wszechmocnej przyrody. Panteon słowiański nie posiadał specjalnie spersonalizowanej hierarchii – w różnych regionach, jako głównego patrona, obierano sobie różnych bogów. Za najlepiej potwierdzone główne bóstwa w panteonie słowiańskim uważa się: Swaróga, Peruna, Świętowita, Welesa, Roda i Mokosz. Dodatkowo w mitologii słowiańskiej występuje jednak cała rzesza pomniejszych bóstw oraz półbogów, często o charakterze lokalnym.
* bogowie starożytnego Egiptu