przekładowy słowniczek

Gość

Miejsce w którym pozbieramy wszystkie możliwe terminy, pojęcia, które wiążą się z tłumaczeniem.

strategia tłumaczenia
- sposób postępowania tłumacza w procesie tłumaczenia danego tekstu, podporządkowany określonemu modelowi przekładowemu
- w zależności od konkretnej sytuacji (celów tłumaczenia czy potrzeb odbiorcy), tłumacz może zastosować adaptację, tłumaczenie dosłowne lub np. tłumaczenie w formie streszczonej

język oryginału, język wyjściowy
- język, z którego dokonuje się tłumaczenia

język przekładu, język docelowy
- in. język tłumaczenia, język terminalny
- język, w którym dokonuje się tłumaczenia

odpowiedniość
- relacja identyczności pomiędzy leksemami lub syntagmami różnych języków, ustalona poza kontekstem, np. littérature = literatura, lancette =
lancet
- istnienie odpowiedniości warunkuje tworzenie słowników jedno- i dwujęzycznych, umożliwia nauczanie języków; odnosi się do niego językoznawstwo porównawcze

ekwiwalencja
- relacja identyczności / jak najbardziej zbliżonego podobieństwa między jednostkami tłumaczeniowymi dwóch różnych języków, których funkcja dyskursywna jest taka sama lub prawie jednakowa w danym kontekście
- ustalenie właściwej ekwiwalencji przez tłumacza jest zawsze wynikiem
pewnej interpretacji znaczenia tekstu wyjściowego

ekwiwalent
- technika tłumaczeniowa, dzięki której oddaje się sens wyrażenia języka
wyjściowego przez odpowiadające mu w języku docelowym inne wyrażenie, mające inną formę, ale wyrażające tę samą ideę
- dotyczy zwłaszcza tłumaczenia wyrażeń skostniałych, np. chercher la petite
bête = szukać dziury w całym, ce n’est pas mes oignons = to nie moja
sprawa

wierność przekładu
- to cecha tłumaczenia, które w zależności od celów, jakie sobie stawia tłumacz, oddaje w jak najbardziej dokładny sposób sens tekstu wyjściowego
za pomocą form języka docelowego, zgodnych z normą zwyczajową;
- wierność przekładu tekstów nieliterackich jest oceniania wg kryteriów
pragmatycznych, z punktu widzenia dokładności przekazywanych
informacji i respektowania reguł, przyzwyczajeń użytkowników języka
docelowego;
- w przypadku przekładu literackiego, poetyckiego skala transformacji, jakim ulega tekst tłumaczenia w stosunku do teksty oryginalnego jest tak szeroka, że niemożliwe staje się przyjęcie jednej definicji wierności

norma
- wszystkie reguły językowe rządzące tworzeniem wypowiedzeń w języku
ogólnym i językach specjalistycznych
- spontaniczne, naturalne użycie jakiegoś wyrażenia, nie nacechowanego
stylistycznie, którym posługuje się jakaś społeczność; np. na pytanie „Która
godzina ?” Polak odpowie Siódma piętnaście, lub Kwadrans po siódmej,
raczej nie odpowie Jest godzina siódma i piętnaście minut, mimo że takie
zdanie jest także poprawne

norma zwyczajowa,
- reguły językowe stosowane w danym okresie przez większość użytkowników języka, należących do określonej grupy społecznej
- pojęcie uzusu nie jest tożsame z pojęciem poprawności gramatycznej, czy
też zgodności z regułami